Su, yaşamın olmazsa olmazı. Çok sayıda küresel rehberde kadınlara günde iki litre, erkeklere de iki buçuk litre civarında su içmeleri tavsiye ediliyor.
Fakat bilim insanları su ihtiyacımızın çeşitli faktörlere bağlı olduğunu vurguluyor.
Yeterince su içmemek sıvı kaybına yol açabiliyor ama çok fazla içmek de ölüme varan sonuçlara neden olabiliyor.
Su, vücut ağırlığımızın %60'ını oluşturuyor. Hücrelerimizde, organlarımızda, kanımızda ve vücudumuzun farklı yerlerinde...
İskoçya'daki Stirling Üniversitesi'nden su tüketimi uzmanı Dr. Didia Rodriguez-Sanchez "Su bir besleyici madde" diyor.
"Proteinlere, vitaminlere, karbonhidratlara ve lifli beslenmeye odaklanıyoruz ama suyu yaşamımızın önemli bir besleyici maddesi olarak düşünmüyoruz."
Su neredeyse tüm vücut işlevlerinde yaşamsal bir rol oynuyor. Harvard Tıp Fakültesi'ne göre suyun önemli görevlerinden bazıları şöyle:
Hücrelere besleyiciler ve oksijen taşımak
Mesaneden bakterileri tahliye etmek
Sindirime yardımcı olmak
Kabızlığı önlemek
Tansiyonu normalleştirmek
Eklemlere yastık olmak
Organları ve dokuları korumak
Vücut ısısını düzenlemek
Elektrolit (sodyum) dengesini korumak
Yeterince su içmezsek ne olur?
Vücudumuz terleme, idrar ve hatta soluk alıp verme yoluyla sürekli su kaybediyor.
Bedenin düzgün işlemesini sürdürmek için bu kayıp sıvının geri alınması gerekiyor ve bu sürece su dengesi adı veriliyor.
Vücut aldığından çok su kaybediyorsa, dehidrasyon yaşanabiliyor.
Bu da bir dizi ciddi sağlık sorununa yol açabiliyor.
Dehidrasyon belirtileri
Koyu sarı, çok kokan idrar
Normale kıyasla daha az idrara çıkmak
Yorgun hissetmek
Kuru ağız, dudaklar ve dil
Çökmüş gözler
Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre ağır vakalarda dehidrasyon kafa karışıklığına, nabzın yükselmesine ve hatta organ iflasına yol açabiliyor.
Çok fazla su da tehlikeli olabilir mi?
Çok fazla su içmenin de ciddi sonuçları olabilir.
Kısa sürede aşırı miktarlarda su içmek, su zehirlenmesi diye bilinen hiponatermiye yol açabiliyor.
Bu durum, vücuttaki sodyum miktarının tehlikeli düzeylere düşmesi ve hücrelerin şişmesine yol açıyor.
Hiponatremi belirtileri şöyle:
Bulantı ve kusma
Başağrısı
Kafa karışıklığı
Enerji kaybı, halsizlik ve sersemlik
Huzursuzluk ve asabiyet
Kas zayıfılığı, spazmlar ya da kramplar
İnmeler
Aşırı vakalarda koma
Johanna Perry, 2018'de kızı ve damadıyla birlikte Londra Maratonuna katılmak için antrenman yapıyordu.
Çok sıcak bir gündü ve gönüllülerin koşuculara uzattığı sulardan çok yüksek miktarlarda içiyordu.
BBC'de yayınlanan The Food Chain (Gıda Zinciri) programına katılan Johanna Perry "Son hatırladığım şey yarı maraton işaretiydi" dedi.
Johanna üç gün sonra yoğun bakımda uyandı. Kocasının çektiği bir videoda bitiş çizgisini geçmeyi başardığı görülüyordu ama bunu hiç hatırlamıyordu.
"Eşim ve arkadaşları oradaydı. Bana el salladılar. Başım dönüyordu ve eve vardığımızda gerçekten çok hastalandım ve tabii bayıldım."
"O kadar çok su içmiştim ki, vücüdumun işlemesi için gereken tüm tuzları ve besleyici maddeleri silip süpürmüştüm."
Johanna'nın başına gelenler, başa çıkabileceğinden çok sıvı alındığında vücuda neler olabileceğini gösteriyor.
Sıvılar hızla kana karışıyor. Fazla sıvı sindiriliyor ve böbrekler tarafından filtre ediliyor. Ancak böbreklerimiz saatte sadece bir litre kadar suyu işleyebiliyor.
Gerçekten ne kadar suya ihtiyacımız var?
Çok sayıda sağlık otoritesi sağlıklı kalmak için günde altı ile sekiz bardak su içilmesini tavsiye ediyor.
Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu kadınlara günde iki litre, erkeklere ise günde iki buçuk litre su içmelerini tavsiye ediyor.
Buna tüm gıdalardan alınan su dahil. Yani sadece içecekler değil.
Çoğu gıda, meyveler, sebzeler, pirinç ve hatta kuruyemişlerde bile su var. Örneğin karpuzun % 92 kadarı su.
Fakat bu tavsiyeler bile aslında herkes için geçerli olmayabilir.
İskoçya'daki Aberdeen Üniversitesi'nden Profesör John Speakman, 23 ülkedeki beş binden fazla kişinin su tüketiminin takip edildiği küresel bir araştırmaya katıldı.
"20 ila 60 yaşındaki erkekler büyük ihtimalle günde 1,8 litre suya ihtiyaç duyuyor.
"Aynı yaş grubundaki kadınların ihtiyacı ise 1,5 ila 1,6 litre arasında. 85 yaşından sonra ise gerçekten ihtiyaç duyduğunuz miktar günde sadece bir litre."
Fakat bir insanın ihtiyaç duyduğu su miktarı, vücut ağırlığı, fiziksel aktivite miktarı, yaş, cinsiyet ve çevre koşullarına da bağlı.
Prof. Speakman "Ne kadar suya ihtiyaç duyduğunuzu en çok etkileyen şey ne kadar büyük olduğunuz" diyor.
"Sıcak ve nemli bir yerde yaşıyorsanız, su ihtiyacınız soğuk ve kuru bir yerde yaşayan birine kıyasla çok daha fazladır."
Susamak, vücudun daha çok suya ihtiyaç duyduğunu bildiren doğal işareti.
İdrar rengi de su dengesini ölçmek için iyi bir gösterge. Açık sarı, yeterli su aldığınızı gösterirken, koyu renk dehidrasyon işareti olabilir.
Ayrıca, kusma ve ishal varsa daha çok sıvı almalısınız.
